Vertaler met passie
Farooq Khalid (Lahore, 1950) debuteerde in 1977 met de filosofische roman Sijah Aine, waarvoor hij in Pakistaan een belangrijke literaire prijs kreeg. In 1990 verscheen zijn debuut in een Nederlandse vertaling van Johan ter Haar onder de titel Zwarte Spiegels dat, ook in NRC-Handelsblad, lovende recensies kreeg.
Sinds 1977 woont en werkt Farooq Khalid in Amsterdam.
Onder zijn redactie verschenen vertalingen in de nationale taal van Pakistan, het Urdu, van Multatuli’s Max Havelaar, Couperus’ Eline Vere en Van oude mensen, de dingen die voorbij gaan.
In februari 2009 verscheen Farooq Khalids vertaling in het Urdu van De kleine Johannes, de klassieker van Frederik van Eeden uit 1887.
Het vervolg op Zwarte Spiegels verschijnt bij de Britse uitgever Jonathan Cape onder de titel Prisoners of Their Own Prayers.
Vrijheid, democratie en rechtvaardigheid zijn in de tijd van De kleine Johannes ontstaan. Immigranten moeten zo’n boek dus lezen, zegt vertaler en schrijver Farooq Khalid tegen Elsbeth Etty. „In 1977 verscheen mijn roman Zwarte spiegels die, zonder dat ik dat kon weten, raakvlakken heeft met het werk van Van Eeden. Ik geloof in de democratie van het schrijven, in romans van het volk en voor het volk. In mijn eigen werk draait het om de persoonlijke vrijheid van het individu, dat in principe niet slecht ís, maar slecht wordt gemáákt door geschiedenis en traditie. Religie en nationalisme vormen de grootste bedreigingen voor het individu.” „Er zijn boeken, en daartoe reken ik ook De kleine Johannes, die het zintuiglijke overstijgen, die inzicht geven in een niet zichtbare werkelijkheid.” „Alles waar dit land voor staat en waar iedereen de mond van vol heeft, vrijheid, democratie, rechtvaardigheid, is in de tijd waarin De kleine Johannes speelt ontstaan! Alle ideeën over verandering van de maatschappij in revolutionaire zin, de emancipatie van de arbeiders, vrouwen en minderheden vind je terug in de literatuur van die tijd en bij uitstek in De kleine Johannes.” „Er gebeuren zoveel vreselijke dingen in de wereld. Van Eeden had dat besef ook en daarom voel ik me zo betrokken bij deze schrijver. Hij is als een broer voor me, een gids.” „Van Eeden ís heel modern. Hij komt dicht in de buurt van Kafka zoals hij imaginaire figuren als Wistik en Pluizer tot leven brengt met zijn fabelachtige techniek. Tegelijkertijd doet hij denken aan Honderd jaar eenzaamheid van Márquez. Die zei in een interview dat een van de kenmerken van een schrijver is dat hij de verbeelding zodanig tot werkelijkheid maakt dat je er als lezer in gaat geloven. Dat overkwam mij bij het lezen van De kleine Johannes en daarom vind ik Van Eeden een groot schrijver.”
Little Johannes
Lille Johannes
Den lille Johannes
Jeannot
Malý Jenik
Der kleine Johannes
Malen'kij Iogannes
Le petit Jean
Il piccolo Johannes
La malgranda Johano
Xiao YuehanDer kl eine ohannesDer kl eine Der Der kleine Johannes
De kleine Johannes (Mandarin_chinese Edition)
London 1895
Stockholm 1903
København 1903
Bruxelles 1903
Praha 1905, 1919
Halle an der Saale
Moskva 1914
Paris 1921
Milano 1921
Berlin 1926
Peking 1928, Shanghai 1929, 1934, 1938
Berlin, Stuttgart und Leipzig 1911, 1916, 1918, 1921, 1922
April 12, 2007
De zeer zeldzame ingenaaide variant, met een papieren omslag! Het grijsgroene omslag is gedrukt in grijs, goud èn zilver. Bovendien wijkt de omslagtekening van Veth minimaal af van de tekening op de linnen band. Eerste druk.
Afkomstig uit een gezin met grote belangstelling voor wetenschap en kunst; zijn vader, eveneens Frederik Willem geheten (1829-1901), was een bekend botanicus en publicist; diens filosofische belangstelling bracht hem tot het schrijven van brieven aan Schopenhauer en aan de toen in Nederland onbekende Nietzsche. De zoon, opgegroeid juist buiten de destijds nog kleine, besloten stad, ging in 1878 medicijnen studeren in Amsterdam. De exact-wetenschappelijke denkwijze en de ervaringen op de snijkamer hebben zijn gevoelige natuur diep geschokt. Zijn belangstelling op uiteenlopend gebied, zijn slagvaardigheid en zijn gaven als organisator en spreker maakten hem tot meer dan een schrijver. Mede aangemoedigd door zijn eerste successen, stichtte hij in 1885 met Kloos, Verwey, Van der Goes en Paap het tweemaandelijks orgaan De Nieuwe Gids. De eerste aflevering, oktober 1885, werd geopend met De kleine Johannes, ten dele geïnspireerd door Multatuli's Woutertje Pieterse, maar grotendeels een in sprookjesvorm verhulde autobiografie; het is Van Eedens meestgelezen boek gebleven en heeft door vele vertalingen zijn naam ook in het buitenland bekend gemaakt. Van Eeden schreef dit symbolische verhaal in de laatste jaren van zijn studietijd te Amsterdam; het ontstond uit verlangen naar zijn jeugd in de duinstreek nabij Haarlem. In de ontmoeting met de elf Windekind is de verbeelding aangeduid; in de avonturen, die Johannes dank zij Windekind beleeft, vindt men zowel de jeugdliefdes als de religieuze onzekerheden van de jonge Van Eeden weerspiegeld. Bij de Nieuwe-Gidsers, die overigens veel waardering voor dit verhaal hadden, bestond tegen de religieus-ethische slotwending bezwaar.
Na De kleine Johannes werkte Van Eeden vooral aan De Nieuwe Gids mee met essays over literaire en psychologische onderwerpen. Mede onder invloed van Tolstoj en Thoreau nam zijn sociale belangstelling sterk toe; bij Marx miste hij de religieus-ethische factor, die voor hemzelf zo belangrijk was. .
(G. Stuiveling)
